کشف آمریکا، بازنگری سفر کریستف کلمب و نقش دیگران
بسم الله الرّحمن الرّحیم
با نشستن آمریکاییان بر مسند حکمرانی پنهان کشورمان، پس از کودتای 28 مرداد 1332 با برنامهریزیهای فرهنگی و هنری متعدّد، کوشیده شد تا تصویری زیبا ـ و البتّه دروغین ـ از چهرة آمریکا و پیدایش آن، به نسل جوان و نوجوان ایرانی ارائه شود. در این میان، ترسیم تصویری جذّاب و خوشایند از کریستف کلمب ـ با قداستی پیامبرگونه ـ بسیار ضروری مینمود. تلاش برای ترویج چهرهای دوستداشتنی از کلمب و ماجرای کشف آمریکا تا امروز ادامه دارد. در دوران تثبیت حاکمیت فرهنگی آمریکا بر ایران، کسانی به دنبال انتشار آثاری بودند که چهرهای دروغین از کریستف کلمب ـ و اصولاً تاریخ اکتشافات جغرافیایی غرب ـ ارائه کند. روشن است هرآنچه در فرهنگ غربی به گونهای مثبت «مشهور» است و دربارة آن به نیکویی سخن گفته میشود؛ و نیز آنچه مورد دشنام و ناسزاست، باید موشکافانه، دوباره و چندباره، موضوع مطالعه و کندوکاو قرار گیرند. به مشهوراتِ غربی نمیتوان اعتماد کرد. چرا که نظام حاکم بر فرهنگ غرب کوشیده است تا ضعفها، کاستیها و نادرستیهای موجود در تاریخ و تمدّن خود را بپوشاند و حتّی با تحریف، آنها را «خوب» جلوه دهد! باید توجّه داشته باشیم که غرب در درجة نخست ـ و پیش از مقولة «اقتصاد» و بهرهکشیهای سودجویانه ـ خود را به «فرهنگ» و باورهای ما تحمیل کرده است و پایة این تحمیل و نفوذ را باید در آنچه از غرب «درونی» کردهایم، جُست. تعاملِ بجا و شایسته با مغربزمین، بدون شناختِ غرب حاصل نمیشود و برای شناختِ غرب و ترفندهای آن، انجام و ارائة مطالعات و تحقیقاتِ مفصّل و گوناگون، لازم است. انتشار اثر حاضر که نگاهی متفاوت به گوشهای از ماجرای کشف آمریکا دارد، در همین امتداد است. قبلاً نیز اثری تحقیقی با عنوان «بازنگری سفر کریستف کلمب» ـ به همین قلم ـ به شکل کتاب، منتشر شده بود. اثر حاضر بسطیافته و تکمیلشدهی آن کتاب است.